การถอนฟัน (Tooth Extraction)
การถอนฟันเป็นการรักษาทางทันตกรรมที่ทำเมื่อฟันซึ่งได้รับความเสียหายหรือเกิดปัญหาที่ไม่สามารถรักษาได้ จำเป็นต้องถูกนำออก เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาอื่น ๆ ในช่องปาก เช่น การติดเชื้อ หรือการอักเสบ การถอนฟันอาจมีขั้นตอนที่ซับซ้อนในกรณีที่ฟันมีรากลึกหรืออยู่ในตำแหน่งที่ยากต่อการเข้าถึง เช่น ฟันคุด
ขั้นตอนการถอนฟันอย่างละเอียด
- การตรวจและเตรียมพร้อม:
- ทันตแพทย์จะตรวจสภาพฟันและช่องปากอย่างละเอียดเพื่อตรวจสอบว่าจำเป็นต้องถอนฟันหรือไม่ รวมถึงใช้ภาพถ่ายรังสี (X-ray) เพื่อดูตำแหน่งและโครงสร้างของฟัน
- หากจำเป็นต้องถอนฟัน ทันตแพทย์จะอธิบายถึงขั้นตอน ความเสี่ยง และข้อควรระวังให้ผู้ป่วยทราบล่วงหน้า
- การวางแผนการถอนฟัน:
- หากเป็นการถอนฟันธรรมดา การเตรียมตัวจะง่าย แต่หากเป็นการถอนฟันคุดหรือฟันที่อยู่ในตำแหน่งที่ยากต่อการเข้าถึง อาจต้องมีการวางแผนเพิ่มเติม และอาจมีการทำการผ่าตัดเล็ก ๆ เพื่อเอาฟันออก
- การให้ยาชา:
- ทันตแพทย์จะใช้ยาชาบริเวณรอบฟันที่ต้องการถอน เพื่อให้ผู้ป่วยไม่รู้สึกเจ็บระหว่างการถอนฟัน
- ในกรณีที่ผู้ป่วยกังวลใจมากหรือการถอนฟันมีความยากลำบาก อาจให้ยาระงับประสาทหรือยาสลบเพิ่มเติมได้
- ขั้นตอนการถอนฟัน:
- ทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือพิเศษ เช่น คีมถอนฟัน หรือเครื่องมือแยกเหงือก (elevator) เพื่อช่วยขยับฟันออกจากกระดูกขากรรไกร
- ทันตแพทย์อาจต้องเคลื่อนฟันไปมาหรือออกแรงเบา ๆ เพื่อให้ฟันหลุดจากรากและกระดูกขากรรไกร
- ในกรณีที่เป็นฟันคุดหรือฟันที่มีรากลึก อาจจำเป็นต้องผ่าตัดเล็กและแยกฟันออกเป็นชิ้น ๆ เพื่อความสะดวกในการถอน
- การหยุดเลือด:
- หลังจากฟันถูกถอนออก ทันตแพทย์จะกดผ้าก๊อซเพื่อช่วยห้ามเลือดและให้เลือดหยุดไหล
- ทันตแพทย์อาจแนะนำให้กัดผ้าก๊อซไว้ประมาณ 30-60 นาที
- การดูแลหลังถอนฟัน:
- หลีกเลี่ยงการใช้ลิ้นสัมผัสแผลหรือการบ้วนน้ำลายแรง ๆ ในวันแรก
- งดรับประทานอาหารที่แข็ง ร้อน หรือเผ็ด และควรเลือกรับประทานอาหารอ่อนที่ไม่ต้องเคี้ยวมาก
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์ในช่วง 24 ชั่วโมงหลังการถอนฟัน
- ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ประคบเย็นบริเวณแก้มด้านนอกเพื่อลดอาการบวม และหากมีอาการปวดสามารถรับประทานยาแก้ปวดที่ทันตแพทย์สั่งได้
- หลีกเลี่ยงการใช้หลอดดูดเพื่อป้องกันภาวะ “dry socket” ซึ่งเป็นภาวะที่ลิ่มเลือดหลุดจากแผลทำให้เกิดอาการปวดมากได้
การติดตามผลหลังการถอนฟัน
ทันตแพทย์อาจนัดหมายเพื่อตรวจสอบแผลหลังการถอนฟัน หากมีอาการผิดปกติ เช่น แผลบวมแดง มีเลือดหรือหนองออกมา หรือปวดมาก ควรรีบกลับไปพบแพทย์เพื่อตรวจดูอาการ
การถอนฟันที่ทำโดยทันตแพทย์อย่างถูกต้องและการดูแลหลังถอนอย่างเหมาะสมจะช่วยให้แผลหายเร็วและลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อน